post

เสน่ห์ของว่าววงเดือนที่ถูกจัดสรรได้อย่างวิจิตรงดงาม


สมัยก่อนมีตำนานเล่าสืบกันถึงว่าววงเดือน ว่าเป็นของเล่นของเหล่าเทพเทวดา ทำให้ว่าววงเดือนมักจะมีรูปภาพลวดลายเป็นรูปเทวดา ว่าววงเดือน หรือเรียกว่า “วาบูแล หรือ วาบูลัน” ซึ่งบูลันนั้น แปลว่าดวงจันทร์ จึงทำให้ว่าวมีรูปดวงเดือนเป็นส่วนประกอบอยู่ตรงกลางลำตัว ระหว่าง ปีก และเขา ว่าววงเดือน มีสองแบบคือ แบบที่มีแอก และแบบไม่มีแอก  บ้างก็ว่าว่าววงเดือนมาจากประเทศมาเลเซีย บ้างก็ว่าเป็นของชาวจังหวัดปัตตานี ความเป็นมาของว่าวบางคนบอกว่าว่าวมาจากประเทศมาเลเซีย และบางคนบอกว่ามาจากจังหวัดปัตตานี

การทำว่าววงเดือนแบบง่าย ๆ คือการที่หาวัสดุได้ทั่วไป ทำไม่ยาก แต่อาศัยสิ่งสำคัญคือความประณีต ส่วนถ้าจะทำให้ได้สวยงามต้องอาศัยประสบการณ์ทำบ่อย ๆ

อุปกรณ์ที่ใช้หลัก ๆ ในการประดิษฐ์ว่าว

– ไม้ไผ่
– เชือกผูก
– มีดเหลา
– กระดาษว่าว
– กระดาษสี
– สายป่าน
– กาว

ขั้นตอนการทำ

นำไม้ไผ่ที่ได้เตรียมไว้มาเหลาให้ได้ตามขนาดที่ต้องการ จากนั้นขึ้นโครงว่าวตามรูปแบบของว่าววงเดือนด้วยไม้ไผ่ที่เหลาไว้ แล้วผูก ด้วยเชือก นำกระดาษว่าวหรือกระดาษลอกลายมาติดลงไปบนโครงไม้ไผ่ และจากนั้นนำกระดาษสีที่ทำเป็นลวดลายต่าง ๆ ไว้ มาติดทับไปบนกระดาษส่วนที่เป็นตัวว่าวจากนั้นพักไว้ก่อน นำกระดาษว่าวมาทำเป็นภู่ แล้วจึงนำไปพันที่คอว่าวผูกด้วยเชือก เมื่อทำการกรุเสร็จแล้วก็จะนำมาร้อยเชือก สายคันซุง หรือตามภาษาท้องถิ่นเรียก สายการดุ๊ก เพื่อเชื่อมตัวว่าวกับสายป่าน หากเป็นว่าวแบบที่มีแอกก็ต้องใส่แอกด้วย การใส่แอกซึ่งมีลักษณะคล้ายคันธนู เพื่อให้ว่าวมีเสียงดังกังวานยามที่ถูกปล่อยให้ลอยบนท้องฟ้า เพียงเท่านี้ก็เสร็จเรียบร้อยแล้ว  ส่วนความยากง่ายและความสวยงามขึ้นอยู่กับลวดลาย ซึ่งการทำลวดลายเป็นเอกลักษณ์ทางด้านศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างชัดเจน จะมีจุดที่ต้องระวังคือช่วงกันกบของตัวว่าวที่โค้งรูปเป็นวงเดือน เพราะเป็นส่วนที่ยากที่สุด เพราะถ้าไม่ชำนาญว่าวตัวนั้นก็จะลอยได้ไม่ดี ไม่นิ่ง จะส่ายไปมา บังคับได้ยาก

เอกลักษณ์ของว่าววงเดือน คือการสะท้อนให้เห็นถึงอารมณ์สุนทรีย์ของชาวมลายู เพราะไม่ใช่เป็นการทำว่าวเพียงเพื่อให้ลอยอยู่บนอากาศได้ หากแต่ยังตกแต่งอย่างตั้งใจสวยงามวิจิตรตามลวดลายของท้องถิ่น และยังเพิ่มเสียงดนตรีอันไพเราะยามเมื่อฉวัดเฉวียงไปมาในอากาศ ด้วยการใส่แอกใบลานที่ติดกับตัวว่าว เมื่อถึงฤดูร้อน ลมเย็น ๆ พัดผ่านมาสายป่านที่ถูกจับประคับประคองไว้ เพื่อให้โต้แรงลม จับจังหวะและทิศทางให้อยู่หมัดด้วยผู้ที่คอยควบคุมมัน ปล่อยใจไปตามสายป่านที่ทอดยาวไปไกล มองดูการโฉบเฉี่ยวเวหาของสมุนที่ส่งขึ้นฟ้าไป ก็รู้สึกผ่อนใจได้ในช่วงเวลาหนึ่งเลยทีเดียว